Erikson’un Psikososyal Gelişim Kuramı: Yaşam Boyu Büyüme ve Kimlik Yolculuğu 1
Gelişim, hayat boyu süren bir süreçtir ve deneyimlerimiz, ilişkilerimiz ve karşılaştığımız zorluklar tarafından şekillenir. Erik Erikson’un psikososyal gelişim kuramı, insanın yaşam boyu nasıl geliştiğini anlamamıza yardımcı olan en kapsamlı çerçevelerden biridir. Freud’un psikoseksüel gelişime odaklandığı yaklaşımından farklı olarak, Erikson bireylerin hayatlarının farklı dönemlerinde karşılaştıkları sosyal ve psikolojik zorluklara vurgu yapmıştır (Erikson, 1950).
Erikson’un modelinde yer alan sekiz aşamanın her biri, bireyin sağlam bir benlik algısı ve iyi oluş hali geliştirmesi için çözmesi gereken bir psikososyal çatışmayı içerir. Bu aşamalar başarıyla tamamlandığında birey, güçlü ve dengeli bir kişilik geliştirir. Ancak bu çatışmalar çözülemediğinde, ilerleyen yaşlarda psikolojik ve sosyal sorunlara yol açabilir.
Gelin Psikososyal Gelişimin 8 aşamasını beraber inceleyim.
1. Güven vs. Güvensizlik (Bebeklik: 0-1 yaş) → Umut
Temel Soru: “Dünyaya güvenebilir miyim?”
• Eğer ebeveynler bebeğin temel ihtiyaçlarına tutarlı ve duyarlı bir şekilde yanıt verirse, çocuk dünyaya güvenmeyi öğrenir.
• Eğer bakım düzensiz, tutarsız veya ihmal edici olursa, çocuk güvensizlik ve korku geliştirir, ilerleyen yaşlarda ilişkilerde zorluk yaşayabilir.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
✔ Bebeğin ihtiyaçlarına hızlı ve duyarlı bir şekilde yanıt verin.
✔ Bebeği sık sık kucaklayın, konuşun ve sevgi gösterin.
✔ Düzenli bir beslenme, uyku ve oyun rutini oluşturarak güven duygusunu pekiştirin.
Araştırma Bulgusu:
Güvenli bağlanan bebeklerin, ilerleyen yaşlarda daha duygusal olarak dayanıklı, sosyal ve kendine güvenen bireyler olduğu görülmüştür (Ainsworth & Bowlby, 1991).
2. Bağımsızlık vs. Utanç ve Şüphe (Erken Çocukluk: 1-3 yaş) → İrade
Temel Soru: “Kendi başıma bir şeyler yapabilir miyim?”
• Eğer çocuk kendi kararlarını vermesi için desteklenirse, özgüven kazanır.
• Eğer ebeveynler fazla kontrolcü veya eleştirel olursa, çocuk kendinden şüphe etmeye ve başarısızlıktan korkmaya başlar.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
✔ Çocuğunuza küçük kararlar vermesi için fırsatlar sunun (örneğin, hangi kıyafeti giymek istediği gibi).
✔ Olumlu ve cesaretlendirici bir dil kullanın (“Bunu denemek harika bir fikir!” gibi).
✔ Fazla müdahaleci olmaktan kaçının; çocuğunuzun kendi başına denemesine izin verin.
Araştırma Bulgusu:
Bağımsızlığa teşvik edilen çocukların ilerleyen yıllarda daha yüksek özsaygıya ve daha iyi karar verme becerilerine sahip olduğu bulunmuştur (Deci & Ryan, 2000).
3. Girişkenlik vs. Suçluluk (Okul Öncesi Dönemi: 3-6 yaş) → Amaç
Temel Soru: “Bir şeyleri kendi başıma yapabilir miyim?”
• Çocuklar soru sormaya, hayal kurmaya ve liderlik etmeye başlar. Eğer ebeveynler bu girişimleri desteklerse, çocuklar kendilerine güvenen, yaratıcı ve lider ruhlu bireyler haline gelirler.
•Eğer ebeveynler çok eleştirel veya engelleyici olursa, çocuklar suçluluk hisseder ve girişkenlikten kaçınır.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
✔ Yaratıcı oyunları ve keşfetmeyi teşvik edin.
✔ Çocuğunuza küçük kararlar alması için alan tanıyın.
✔ Sonuca değil, çabanın kendisine odaklanarak övgüde bulunun (“Çok çalıştın, harika!”).
Araştırma Bulgusu:
Oyun temelli öğrenmenin, bilişsel ve problem çözme becerilerini geliştirdiği bulunmuştur (Ginsburg, 2007).
Kaynakça
• Ainsworth, M. D. S., & Bowlby, J. (1991). An ethological approach to personality development. American Psychologist, 46(4), 333-341. https://doi.org/10.1037/0003-066X.46.4.333
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
• Erikson, E. H. (1950). Childhood and society. W. W. Norton & Company.
• Ginsburg, K. R. (2007). The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds. Pediatrics, 119(1), 182-191. https://doi.org/10.1542/peds.2006-2697
Yasal Uyarı:
Bu sitede ve Elika uygulamaları üzerinden sunulan bilgilerin, profesyonel doktor tavsiyesi yerine geçmeyeceğini unutmayınız. Eğer ciddi belirtiler söz konusuysa veya doktor tavsiyesi gerektiren bir durum yaşanıyorsa, mutlaka bir sağlık profesyoneline danışınız. Elika, bu bilgilerin yanlış amaçlarla kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek herhangi bir zarardan sorumlu tutulamaz.
Bunlar da İlgini Çekebilir
Erikson’un Psikososyal Gelişim Kuramı: Yaşam Boyu Büyüme ve Kimlik Yolculuğu 1
Gelişim, hayat boyu süren bir süreçtir ve deneyimlerimiz, ilişkilerimiz ve karşılaştığımız zorluklar tarafından şekillenir. Erik Erikson’un psikososyal gelişim kuramı, insanın yaşam boyu nasıl geliştiğini anlamamıza yardımcı olan en kapsamlı çerçevelerden biridir. Freud’un psikoseksüel gelişime odaklandığı yaklaşımından farklı olarak, Erikson bireylerin hayatlarının farklı dönemlerinde karşılaştıkları sosyal ve psikolojik zorluklara vurgu yapmıştır (Erikson, 1950).
Erikson’un modelinde yer alan sekiz aşamanın her biri, bireyin sağlam bir benlik algısı ve iyi oluş hali geliştirmesi için çözmesi gereken bir psikososyal çatışmayı içerir. Bu aşamalar başarıyla tamamlandığında birey, güçlü ve dengeli bir kişilik geliştirir. Ancak bu çatışmalar çözülemediğinde, ilerleyen yaşlarda psikolojik ve sosyal sorunlara yol açabilir.
Gelin Psikososyal Gelişimin 8 aşamasını beraber inceleyim.
1. Güven vs. Güvensizlik (Bebeklik: 0-1 yaş) → Umut
Temel Soru: “Dünyaya güvenebilir miyim?”
• Eğer ebeveynler bebeğin temel ihtiyaçlarına tutarlı ve duyarlı bir şekilde yanıt verirse, çocuk dünyaya güvenmeyi öğrenir.
• Eğer bakım düzensiz, tutarsız veya ihmal edici olursa, çocuk güvensizlik ve korku geliştirir, ilerleyen yaşlarda ilişkilerde zorluk yaşayabilir.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
✔ Bebeğin ihtiyaçlarına hızlı ve duyarlı bir şekilde yanıt verin.
✔ Bebeği sık sık kucaklayın, konuşun ve sevgi gösterin.
✔ Düzenli bir beslenme, uyku ve oyun rutini oluşturarak güven duygusunu pekiştirin.
Araştırma Bulgusu:
Güvenli bağlanan bebeklerin, ilerleyen yaşlarda daha duygusal olarak dayanıklı, sosyal ve kendine güvenen bireyler olduğu görülmüştür (Ainsworth & Bowlby, 1991).
2. Bağımsızlık vs. Utanç ve Şüphe (Erken Çocukluk: 1-3 yaş) → İrade
Temel Soru: “Kendi başıma bir şeyler yapabilir miyim?”
• Eğer çocuk kendi kararlarını vermesi için desteklenirse, özgüven kazanır.
• Eğer ebeveynler fazla kontrolcü veya eleştirel olursa, çocuk kendinden şüphe etmeye ve başarısızlıktan korkmaya başlar.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
✔ Çocuğunuza küçük kararlar vermesi için fırsatlar sunun (örneğin, hangi kıyafeti giymek istediği gibi).
✔ Olumlu ve cesaretlendirici bir dil kullanın (“Bunu denemek harika bir fikir!” gibi).
✔ Fazla müdahaleci olmaktan kaçının; çocuğunuzun kendi başına denemesine izin verin.
Araştırma Bulgusu:
Bağımsızlığa teşvik edilen çocukların ilerleyen yıllarda daha yüksek özsaygıya ve daha iyi karar verme becerilerine sahip olduğu bulunmuştur (Deci & Ryan, 2000).
3. Girişkenlik vs. Suçluluk (Okul Öncesi Dönemi: 3-6 yaş) → Amaç
Temel Soru: “Bir şeyleri kendi başıma yapabilir miyim?”
• Çocuklar soru sormaya, hayal kurmaya ve liderlik etmeye başlar. Eğer ebeveynler bu girişimleri desteklerse, çocuklar kendilerine güvenen, yaratıcı ve lider ruhlu bireyler haline gelirler.
•Eğer ebeveynler çok eleştirel veya engelleyici olursa, çocuklar suçluluk hisseder ve girişkenlikten kaçınır.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
✔ Yaratıcı oyunları ve keşfetmeyi teşvik edin.
✔ Çocuğunuza küçük kararlar alması için alan tanıyın.
✔ Sonuca değil, çabanın kendisine odaklanarak övgüde bulunun (“Çok çalıştın, harika!”).
Araştırma Bulgusu:
Oyun temelli öğrenmenin, bilişsel ve problem çözme becerilerini geliştirdiği bulunmuştur (Ginsburg, 2007).
Kaynakça
• Ainsworth, M. D. S., & Bowlby, J. (1991). An ethological approach to personality development. American Psychologist, 46(4), 333-341. https://doi.org/10.1037/0003-066X.46.4.333
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1104_01
• Erikson, E. H. (1950). Childhood and society. W. W. Norton & Company.
• Ginsburg, K. R. (2007). The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds. Pediatrics, 119(1), 182-191. https://doi.org/10.1542/peds.2006-2697
Yasal Uyarı:
Bu sitede ve Elika uygulamaları üzerinden sunulan bilgilerin, profesyonel doktor tavsiyesi yerine geçmeyeceğini unutmayınız. Eğer ciddi belirtiler söz konusuysa veya doktor tavsiyesi gerektiren bir durum yaşanıyorsa, mutlaka bir sağlık profesyoneline danışınız. Elika, bu bilgilerin yanlış amaçlarla kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek herhangi bir zarardan sorumlu tutulamaz.
Bunlar da İlgini Çekebilir
Gün Gün Hamilelik Takibi İçin Hemen İndir
Elika Hamile
Hamilelik Takip Uygulaması
Bunun gibi yüzlerce içeriğin yanı sıra, hamilelik sürecin boyunca sana özel gün gün hamilelik takibi yapabileceğin, bilgilendirici ve eğlendirici içeriklere de ulaşabilirsin. Bunun için tek yapmak gereken Elika Hamile uygulamasını indirmen.
Elika Hamile’yi hemen şimdi indir,
- İçerikleri alanında deneyimli uzmanlar tarafından özenle hazırlanmış,
- Sohbet (forum) bölümü senin gibi hamile annelerin özel duygu ve sorunları için oluşturulmuş,
- Arkadaşlarını takip edebileceğin ve arkadaşlarınla özel sohbet edebileceğin,
- Eğlen & Kazan bölümünde sürpriz hediyelerin seni beklediği
bir uygulamaya sahip ol.
Elika Hamile ile
- Gün gün gebelik takibi
- Gebelik hesaplama
- Hamilelik takvimi
- Gün gün gebelik gibi bir çok başlıkta bambaşka bir hamilelik uygulaması deneyimi yaşa.
Gün Gün Hamilelik Takibi İçin Hemen İndir
Elika Hamile
Hamilelik Takip Uygulaması
Bunun gibi yüzlerce içeriğin yanı sıra, hamilelik sürecin boyunca sana özel gün gün hamilelik takibi yapabileceğin, bilgilendirici ve eğlendirici içeriklere de ulaşabilirsin. Bunun için tek yapmak gereken Elika Hamile uygulamasını indirmen.
Elika Hamile’yi hemen şimdi indir,
- İçerikleri alanında deneyimli uzmanlar tarafından özenle hazırlanmış,
- Sohbet (forum) bölümü senin gibi hamile annelerin özel duygu ve sorunları için oluşturulmuş,
- Arkadaşlarını takip edebileceğin ve arkadaşlarınla özel sohbet edebileceğin,
- Eğlen & Kazan bölümünde sürpriz hediyelerin seni beklediği
bir uygulamaya sahip ol.
Elika Hamile ile
- Gün gün gebelik takibi
- Gebelik hesaplama
- Hamilelik takvimi
- Gün gün gebelik gibi bir çok başlıkta bambaşka bir hamilelik uygulaması deneyimi yaşa.