Sezaryen doğum sonrası vajinal doğum (SSVD) ile, bebeğini sağlıklı bir şekilde dünyaya getirmek isteyen kadınların sayısında giderek artış gözlemlenmektedir. SSVD her anne adayı için uygun olmasa da, uygun kişilerde ve gebelik sürecinin düzenli takibi ile sağlıklı bir doğum gerçekleştirilebilmektedir.

Sağlık Bakanlığının da onayladığı bu rehber doğum da SSVD koşulları aşağıdaki gibi özetlenmiştir:
• Sezaryenin alt segment transvers insizyonla yapılmış olması,
• Uterusta sezaryen dışında başka ameliyat ya da anormallik olmaması,
• Pelvik darlık olmaması,
• Fetüsün 4000 gramın altında olması,
• Hamilenin tüm eylem süresince bir doktor tarafından izlenebilmesi ve gerektiğinde acil sezaryen yapılabilme koşullarının bulunması,
• 24 saat fetal monitorizasyonun gerçekleşeceği koşulların bulunması,
• Acil bir durum için gereken anestezi ekibi ve ameliyathane koşullarının bulunması,
• Acil bir durum halinde kan nakline olanak sağlayan koşulların bulunması.
Sezaryen sonrası normal doğumda riski arttıran ya da azaltan durumlar söz konusudur. SSVD adayı anne, önceden normal doğum yapmış ya da sezaryen sonrası normal doğumla yeniden çocuk sahibi olmuşsa; SSVD ile normal doğum yapma şansı yüksektir. Anne bir kez normal doğum yapmış ve ikinci çocuğunu sezaryenle dünyaya getirmişse, üçüncü çocuğunu da normal yolla doğurma şansı artmaktadır.

Sezaryen sonrası normal doğum için gerekli olan aradaki süre ortalama 2-2,5 yıl olarak belirlenmiştir ve anne adaylarının bu süre zarfında beklemesi önerilmektedir. Sezaryen sonrası doku iyileşmesinin ve hücrelerin yeniden tamamlanması zaman aldığı için ve bu sürenin altındaki normal doğumlarda ‘rüptür’ denilen rahim yırtılma riskinin bulunması, bekleme süresi için en önemli nedenlerdir.

Hangi durumlarda sezaryen sonrası normal doğum yapılamaz?
• Anne adayının, sezaryen gerekliliğinin devam etmesi ya da normal doğum yapmasına engel sağlık sorunu bulunması,
• Sezaryen sırasında rahim kesisinin dikey yapılmış olması,
• Daha önce rahimle ilgili herhangi bir nedenle ameliyat geçirilmiş olması,
• Anne adaylarının diyabet ve hipertansiyon hastası olması,
• Doğum kanalının uygun olmaması veya bu bölgede doğuştan bir darlığın bulunması,
• Acil sezaryen yapacak sağlık kuruluşlarına ulaşma durumunun bulunmaması.

Riskleri konusunda neler söyleyebilirsiniz?
Ülkemizdeki en büyük sorun, hamileliklerin birçoğunda olduğu gibi “abartılmış riskler sonucu” annelerin kaygıya sürüklenmesidir. Bu risklerin içinde, biraz büyük bebeklerde, hafif yüksek çıkan kan şekeri değerlerinde de karşımıza çıkmaktadır. Bizim anne üzerinde yarattığımız bu korku, bazen riskin kendisinden çok daha fazla negatif etki yaratmaktadır. Bu durum da hamilelik takibinde en çok kaçınılması gereken konulardandır. Çünkü annelerin ihtiyaç duydukları en önemli duygu, kendilerinin ve bebeklerinin güvende olduklarını hissetmeleri ve buna inanmalarıdır.
SSVD konusunda annelerin karşılaşacağı en büyük risk faktörü, doğum sırasında eski dikiş yerinde açılma sonucu meydana gelebilecek istenmeyen durumlardır. Bazı doktorlarımız SSVD’nin çok riskli olduğunu, bu doğum şekli ile bebeğin hayatının çok tehlikeye girebileceğini söylese de, bu sadece annede korku uyandıran bir söylem olur. Bunu duyduğunuzda SSVD yapan kadınların birçoğunda bu olayın meydana geldiğini sanabilirsiniz, ama bu anlatılan riskin oranı sadece yüzde 0.5-1.5 arasındadır. Birçok durumda en ufak bir riskte bile sezaryen kararı alınacağını da hesaplarsak, bu oran daha da düşecektir.

Doğuma bağlı bebek kaybı, SSVD’de yaklaşık onbinde 2-3 olarak saptanmıştır. İlk doğumunu yapan bir hamilede de aynı risk olduğu göz önüne alındığında, SSVD’ye bağlı risk artışının abartıldığı gibi yüksek olmadığını söyleyebiliriz.